Rozrachunki - należności i zobowiązania powstałe w związku z działalnością przedsiębiorstwa

Rozrachunki są to min. należności i zobowiązania, które powstają w związku z prowadzeniem działalności firmy. Rozrachunki to ogół należności i zobowiązań z różnych tytułów: np. dostaw i usług, publicznoprawnych, leasingu, pożyczek.

Rozrachunki charakteryzują się:

  • ścisłym określeniem dłużnika i wierzyciela,
  • uzgodnieniem terminu spłaty wierzytelności pomiędzy stronami,
  • każde konto rozrachunków może wykazywać saldo WN (należności) i saldo MA (zobowiązania).

 Konta rozrachunków są kontami aktywno-pasywnymi tj.:

  • księgowania po stronie WN w związku z obciążeniem konta za powstanie należności oraz za zmniejszenie i spłatę zobowiązania,
  • księgowania po stronie MA w związku z uznaniem ich za powstanie zobowiązania oraz zmniejszenie i zapłatę należności.

Na kontach rozrachunków księgowane są wszystkie należności i zobowiązania od momentu ich powstania do całkowitego ich rozliczenia.

Do ewidencji rozrachunków służą konta zespołu 2, które obejmują konta:

  • rozrachunki z odbiorcami,
  • rozrachunki z dostawcami,
  • rozrachunki publicznoprawne (VAT, podatek akcyzowy, podatki dochodowe, pozostałe podatki takie jak: podatek od nieruchomości, od środków transportu, PCC, również rozrachunki z tytułu: opłat skarbowych, opłaty produktowej, ZUS, fundusz pracy, FGŚP, PFRON),
  • rozrachunki z pracownikami (z tytułu wynagrodzeń, zaliczek, podróży służbowych, pożyczek i innych),
  • pozostałe rozrachunki (pożyczki, ubezpieczenia , rozrachunki z udziałowcami, zakupu i sprzedaży środków trwałych oraz WNiP, obrót wierzytelnościami, emisja aktywów finansowych, leasing finansowy i operacyjny, różnice inwentaryzacyjne, roszczenia sporne ),
  • odpisy aktualizujące rozrachunki.

W momencie powstania należności i zobowiązania ujmuje się w księgach w wartości nominalnej.

Więcej na temat rozrachunków w Naszej ofercie: kursy ksiegowości.

Na dzień bilansowy należności i zobowiązania wycenia się w kwocie wymaganej lub wymagającej zapłaty, tj.: łącznie z ewentualnymi odsetkami.  Przy wycenie należności należy również uwzględnić zasadę ostrożności (stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty). Jeśli istnieje ryzyko, że spłata należności nie nastąpi lub nastąpi częściowo, wówczas należy dokonać odpisu aktualizującego ich wartość.

Rodzaje należności podlegających odpisom aktualizującym:

  • należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,
  • należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie postępowania upadłościowego – w pełnej wysokości należności,
  • należności kwestionowane przez dłużników oraz te, z których zapłatą dłużnik zalega, a spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – w wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem,
  • odsetki naliczone od należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu – w wysokości należnych odsetek do czasu ich otrzymania lub odpisania,
  • należności przeterminowane lub nieprzeterminowane o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności – w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu.

 

Autor: Agnieszka Michalak