Umowa o pracę jako podstawowa forma nawiązania stosunku pracy

Stosunek pracy jest to relacja zachodząca pomiędzy pracownikiem a pracodawcą w ramach, której pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Podstawową forma nawiązania stosunku pracy jest umowa o pracę.

Umowę o pracę zawiera się na piśmie, a jeśli ta forma nie została zachowana pracodawca powinien najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić na piśmie ustalenia co do rodzaju i warunków umowy o pracę.

W treści umowy o pracę określamy:

•  strony stosunku pracy ( pracodawca, pracownik);
•  datę zawarcia umowy – określa dzień zawarcia umowy, nie musi on być równoznaczny z dniem rozpoczęcia pracy;
•  rodzaj umowy o pracę,
•  warunki zatrudnienia:
  • rodzaj pracy – określa on stanowisko, funkcję lub np. wyliczenie czynności, które powinien wykonywać pracownik,
  • miejsce wykonywania pracy – może to być siedziba pracodawcy, dział, oddział, może to być również ruchome miejsce pracy lub określony obszar np. Kraków, 
  • wynagrodzenie- należy określić stawkę wynagrodzenia zasadniczego pracownika z wyszczególnieniem wszystkich dodatkowych składników,
  • wymiar czasu pracy – określa dobowy i tygodniowy czas w jakim pracownik będzie pozostawał w dyspozycji pracodawcy.
• w przypadku zatrudnienia pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalna liczbę godzin pracy ponad ustalony w umowie wymiar czasu pracy, których przekroczenia uprawnia pracownika oprócz normalnego wynagrodzenia do dodatku, o którym mowa w art. 151 (1) § 1 kodeksu pracy.
• termin rozpoczęcia pracy – określa dzień, w którym pracownik rozpoczyna pracę

 

Kodek Pracy zawiera bogaty katalog rodzajów umów o pracę, które ze względu na przewidywany czas ich trwania można podzielić na dwie grupy: umowy terminowe i bezterminowe.

Wyróżniamy następujące rodzaje bezterminowych umów o pracę:

•       umowa o pracę na czas nie określony – jest podstawowa formą nawiązania stosunku pracy i najbardziej korzystną z punktu widzenia pracownika, gdyż gwarantuje stałość zatrudnienia, a rozwiązanie w/w umowy wiąże się z koniecznością podania i uzasadnienia przyczyny; zaletą umowy o pracę na czas nie określony jest poczucie pewności co do długotrwałego zatrudnienia danego pracownika.

Wyróżniamy następujące rodzaje terminowych umów o pracę:

•       umowa o pracę na czas określony – zawierana jest na z góry określony czas, można ją wypowiedzieć jedynie w przypadku zawarcia umowy na okres powyżej 6 miesięcy pod warunkiem zastrzeżenia w umowie klauzuli o możliwości rozwiązania jej z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia; zawarcie trzeciej z kolei umowy na czas określony powoduje skutki prawne takie jak zawarcie umowy o pracę na czas nie określony, pod warunkiem że przerwa między kolejnymi umowami była nie dłuższa niż 30 dni;

•       umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy – zostaje zawarta w celu wykonania określonej pracy, w sytuacji gdy termin jej wykonania nie jest możliwy do określenia w dniu podpisania umowy, znany jest natomiast zakres oznaczonego w czasie zadania; umowa ta nie podlega wypowiedzeniu można ją rozwiązać jedynie za porozumieniem stron, wyjątek stanowi ogłoszenie upadłości lub likwidacji zakładu pracy;

•       umowa o pracę na czas zastępstwa – zawierana jest na czas usprawiedliwionej nieobecności innego pracownika; można ją rozwiązać z zachowaniem 3-dniowego okresu wypowiedzenia;

•       umowa o pracę na okres próbny – może ona poprzedzić każdą z umów o pracę, zawierana jest na okres nieprzekraczający 3 miesięcy.