Rozliczenia międzyokresowe kosztów

Nadrzędna kategoria: Baza wiedzy
Kategoria: Baza wiedzy / Rachunkowość i podatki


RMK - Termin określający w rachunkowości koszty związane z zawarciem udokumentowanej transakcji w jednym okresie, a dotyczące innego okresu lub wielu okresów.

Jeżeli koszty dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych to jednostki winne dokonywać ewidencji jako rozliczenia międzyokresowe

Przepisy ustawy o rachunkowości nie precyzują szczegółowo zasad ewidencji księgowej rozliczeń międzyokresowej kosztów /art. 39 ust.1 i 2 /. Oznacza to że jednostki same w przyjętej polityce rachunkowości ustalają sposób ich ewidencji. Istotnym staje się jedynie aby nie naruszały one podstawowych zasad rachunkowości jak ostrożności, periodyzacji, oraz współmierności  przychodów i kosztów i były rzetelne, jasno przedstawiające sytuację majątkową i finansową, oraz sam wynik finansowy.

Rozliczenia kosztów  w czasie polega na:

A.   Wyłączeniu z kosztów działalności i gromadzeniu na oddzielnym koncie kwot kosztów dotyczące więcej ni jednego okresu sprawozdawczego, a następnie systematycznym rozliczaniu w następnych okresach których dotyczą.

Są to tak zwane  rozliczenia międzyokresowe czynne – przedstawia się je w bilansie po stronie Aktywów. Występują wtedy, kiedy transakcja została zawarta i udokumentowana np. otrzymano fakturę lub inny dokument w danym okresie, a dotyczą także przyszłych okresów. /art.39 ust.1 uor/.

Najczęściej dotyczą: czynszów i dzierżawy, ubezpieczeń majątku, podatku od nieruchomości, prenumerat itp.

Typowe księgowania:

Przy ewidencji kosztów tylko w układzie rodzajowym - „ 4”

1. Poniesione koszty np. faktura

Dt 40 -koszty według rodzajów

Dt 22 - Vat naliczony

Ct 21 - Rozrachunki z dostawcami

2. Ujęcie kosztów do rozliczenia w czasie w przyszłych okresach

Dt 64 - 0  RMK czynne

Ct 490  Rozliczenie kosztów

3. Odpis aktywowanych kosztów przypadających na ten okres

Dt 490  - Rozliczenie kosztów

Ma 64-0 - RKK czynne

Przy ewidencji kosztów tylko według funkcji - „5”

1.  Poniesione koszty faktura

 Dt 64 -0  - RMK czynne

 Dt 22 - Vat naliczony

 Ct 21 - Rozrachunki z dostawcami

2. Odpis aktywowanych kosztów przypadających na ten okres

Dt - odpowiednie konto zespołu 5

Ct  64-0  RMK czynne

Ewidencja kosztów w układzie mieszanym

1. Poniesione koszty - faktura

Dt  40 - Koszty rodzajowe

Dt  22  - Vat naliczony

Ct   21  - Rozrachunki z dostawcami

2. Ujęcie kosztów do rozliczenia w czasie

Dt 64 - 0  - RMK czynne

Ct  490 -  Rozliczenie kosztów

3. Odpis aktywowanych kosztów na ten okres

Dt  - odpowiednie koszty zespołu 5

Ct  64 - 0 - RMK

Przykład 1.

Otrzymano  w styczniu fakturę za I kwartał, dotyczącą czynszu za wynajem biura  w kwocie 24 000 zł netto. Podatnik jest płatnikiem Vat, koszty prowadzi w układzie mieszanym.

1. Faktura za czynsz    

Dt 402  Usługi obce                netto               24 000,-

Dt  22    Vat naliczony            23%                  5 520,-

                                 _________________________

      Ct 210 Rozrachunki z dostawcami              29 520,-

2. Pk Ujęcie kosztów do rozliczenia w czasie

Dt 64- 0  - RMK czynne                                  24 000,-

Ct 490    -  Rozliczenie kosztów                       24 000,-

3 Pk odpis aktywowanych kosztów w części przypadającej na I,  II, III

Dt 550 - Koszty ogólne zarządu                        8 000,-

Ct 64- 0 RMK czynne                                       8 000,-

Przykład 2:

W listopadzie 2016 firma wykupiła roczną polisę ubezpieczeniową majątku w kwocie 12 000 zł firma prowadzi koszty tylko w układzie rodzajowym „4”

1. Zarachowanie polisy

Dt 409 Pozostałe koszty                                  12 000,-

Ct 241 Pozostałe rozrachunki - ubezpieczyciel     12 000,-

2. Zarachowanie do rozliczenia w czasie

Dt 64-0 RMK- czynne                                      12 000,-

Ct 490 Rozliczenie kosztów                              12 000,-

3. Zarachowanie w części przypadającej za XI           

Dt 490  Rozliczenie kosztów                              1 000,-

Ct  64-0 RMK czynne                                        1 000,-

4. Zarachowanie w części przypadającej za XII            

Dt 490 Rozliczenie kosztów                               1 000,-

Ct 64-0 RMK - czynne                                       1 000,-

 

RMK może być ujmowane raz w roku /najczęściej na koniec roku/, zależy to od przyjętej polityki rachunkowości i oczywiście kwot które podlegają rozliczeniu.

Z podanego przykładu 2 wynika że saldo DT na koncie ” RMK- czynne” na dzień 31.12 wyniesie 10 000 zł. która będzie wykazana w Aktywach Bilansu w pozycji B IV jako krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

B.   Wliczeniu do kosztów bieżącego okresu sprawozdawczego wydatków które nie zostały faktycznie poniesione,  ale określona już została kwota np. podpisana umowa na określoną usługę i określona data jej wykonania.

Najczęściej dotyczą one

Są to tak zwane rozliczenia międzyokresowe bierne /art.39 ust 2

uor, oraz Krajowy Standard Rachunkowości Nr 6 „ Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe.”

Ewidencja rozliczeń międzyokresowych biernych jest uzależniona od tego, w jakiej formule jednostka księguje koszty tzn. tylko w zespole „4”,  tylko w zespole”5”, czy też sposobem mieszanym.

Typowe księgowania:

tylko w układzie rodzajowym „4”

1. Utworzenie rezerwy

Dt 490  Rozliczenie kosztów

Ct 64-1 RMK- bierne

2. Rzeczywiste koszty - faktura

Dt „4” Koszty rodzajowe

Dt 22 Vat naliczony

Ct 21 Rozrachunki z dostawcami

3. Rozwiązanie rezerwy, jak również niewykorzystana część 

Dt 64-1 RMK - bierne

Ct 490   Rozliczenie kosztów

tylko według typów działalności  „5”

1. Utworzenie rezerwy

Dt „5” koszty

Ct 640-1 RMK- bierne

2. Rzeczywiste koszty - faktura

Dt 64-1 RMK - bierne

Dt 22    Vat naliczony

Ct  21    Rozrachunki z dostawcami

3. Rozwiązanie rezerwy niewykorzystanej

Dt 64 -1 RMK - bierne

Ct „5” Koszty

W układzie mieszanym

1. Utworzenie rezerwy

Dt  „ 5” Koszty wg typów

Ct  64-1 RMK bierne

2. Rzeczywisty koszt - faktura

Dt „4” Koszty rodzajowe

Dt 22 Vat naliczony

Ct 21 Rozrachunki z dostawcami

3. Przeniesienie kosztów w układ funkcjonalny

Dt 64-1 RMK- bierne

Ct 490  Rozliczenie kosztów

4. Wyksięgowanie różnic

a/ nadwyżka rezerwy               b/ rezerwa mniejsza

 Dt 64-1 RMK- bierne               Dt „5” koszty

 Ct „ 5” Koszty                        Ct 64-1 RMK - bierne                     

Przykład  3.

Jednostka prowadząca rozlewnie piwa podpisała we wrześniu umowę na  remont linii technologicznej w kwocie 80 000zł netto. Wykonanie usługi zaplanowano na listopad. Koszt remontu zaplanowano rozliczyć w ciągu 4 miesięcy. Firma prowadzi ewidencję kosztów w układzie rodzajowym i funkcjonalnym

1. We wrześniu zrobiono rezerwę na remont            

Dt  500 Koszty działalności podstawowej                      20 000,-

Ct   640 -1 RMK bierne                                                 20 000,-

2. W październiku zrobiono kolejną rezerwę

Dt  500  Koszty działalności podstawowej                     20 000,-

Ct   640 - 1 RMK bierne                                                20 000,-   

3. Fa za przeprowadzony remont        

Dt 402 Usługi obce                   netto                             82 000,-   

Dt 220 Vat naliczony                 23%                              18 860,-

Ct 210 Rozrachunki z dostawcami                               100 860,-                                     

4. Rozliczenie kosztu rodzajowego    

Dt 64-1 RMK czynne                                                      82 000,-  

Ct 490   Rozliczenie kosztów                                           82 000,-

5. Wliczenie kosztów XI i XII po części kosztów

Dt 500 Koszty działalności podstawowej                         21 000,-

Ct 64-1 RMK bierne                                                        21 000,-

Uwaga:

Jeżeli na tej linii rozlewane są również inne napoje wówczas remont należy przypisać jako koszt pośredni - wydziałowy.

Rozliczenia międzyokresowe bierne ich ewidencja zależy też od rodzaju kosztów ( szczegóły wytyczone są w art.39 ust.2a uor oraz w paragrafie 2.3 Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 6.

Przykład 4

Spółka zarachowała w koszty grudnia energię elektryczną  w kwocie 6 000 zł. do której fakturę otrzymała dopiero na początku lutego następnego roku. Bilans zrobiono 20 stycznia. Spółka prowadzi koszty tylko w układzie rodzajowym.

1. Ujęcie kosztu w grudniu                              

Dt 490 Rozliczenie kosztów                                          6 000,-

Ct 64-1 RMK bierne                                                     6 000,-

2. Faktura w lutym

Dt 401 Zużycie materiałów i energii         netto             6 500,-

Dt  220 Vat naliczony                               23%          1 495,-

Ct Rozrachunki z dostawcami                   Razem         7 995,-

 /Można przez rozliczenie zakupu/

3. Rozliczenie RMK bierne

Dt 64-1 RMB bierne                                                        6 000,-

Ct  490 Rozliczenie kosztów                                             6 000,-

 

Kwota kosztów 500 zł w ogóle nie podlega księgowaniu na RMK bierne.

Z podanego przykładu kwota 6000 zł / Saldo kredytowe konta 64-1

będzie wykazane w Pasywach Bilansu w poz. B III.3d jako zobowiązania wobec dostawców. Inne rozliczenia międzyokresowe bierne mogą być wykazywane w pozycji B IV.2.

 

Ważne:

Rozliczenia międzyokresowe nigdy nie mogą być ze sobą kompensowane.

Tworzenie rozliczeń międzyokresowych zarówno czynnych jak i biernych ma wpływ również na kwotę podatku. Zetem zgodnie

15 ust.4b updop oraz 22 ust.5a updof.

Warunkiem jest jednak otrzymanie dokumentu przed dniem złożenia zeznania podatkowego.

Niezbędnym zatem staje się przeanalizowanie, czy rozliczenia bierne dotyczące kosztu pośredniego np. energii; dotyczą energii w biurze, czy też w wydziałach produkcyjnych, a produkty zostały sprzedane w roku poprzednim.

 

Więcej na ten temat dowiesz się na "Warsztatach z rachunkowości zaawansowanej".

Opracowanie: Zofia Jasak-Żółcik (wykładowca na kursach księgowości organizowanych przez CEDOZ)