- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Baza wiedzy
- Kategoria: Baza wiedzy / Kadry i płace
- Piotr Wtulich
Zasady podlegania do ubezpieczenia społecznego reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230, z późn. zm.).
Zgodnie z jej przepisami umowy zlecenia zawierane z uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do 26 roku życia są wyłączone z obowiązku oskładkowania (art. 6 ust. 4 ustawy o sus).
Do ustalenia wieku ucznia lub studenta należy zastosować art. 112 Kodeksu cywilnego, z którego wynika, iż „Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia”. Wobec tego w dniu 26 urodzin uczeń szkoły ponadpodstawowej lub student, wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia podlega już do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalno-rentowego, a przychód uzyskany za dany miesiąc należy podzielić proporcjonalnie za czas podlegania do tych ubezpieczeń.
Dla celów ubezpieczeniowych uczniami szkół ponadpodstawowych są osoby, które:
- kontynuują naukę w tej samej szkole,
- ukończyły szkołę i przystępują do nauki w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się
1 września, - zakończyły edukację i nie przedłużają nauki.
Zgodnie art. 94 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, z późn. zm.) „Rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy - z dniem 31 sierpnia następnego roku”. W związku z powyższym uczniowie szkół ponadpodstawowych do 31 sierpnia nie będą opłacali składek na ubezpieczenie społeczne.
Natomiast status studenta został uregulowany w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.) z której wynika, że studentem jest osoba ucząca się na studiach wyższych.
Studia wyższe prowadzone są na poziomie studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich (art. 64 ust. 1).
Studia pierwszego stopnia zakończone są uzyskaniem tytułu zawodowego licencjata lub inżyniera,
a studia drugiego stopnia oraz jednolite studia magisterskie – tytułu zawodowego magistra, magistra inżyniera (art. 77 ust. 1).
Wobec tego studenci (słuchacze) studiów podyplomowych, czy studenci studiów doktoranckich (studia trzeciego stopnia) będą podlegali już do ubezpieczenia społecznego.
Status studenta dla celów zwolnienia z obowiązku oskładkowania przychodów z umów zleceń „uzyskuje się z dniem przyjęcia w poczet studentów uczelni i złożenia ślubowania, a traci z dniem ukończenia studiów” - wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie III Wydział Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 marca 2018 r. (sygn. akt III AUa 1043/16).
Datą ukończenia studiów jest data złożenia przez studenta egzaminu dyplomowego, dla kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynaryjnych – data złożenia przez studenta ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a dla kierunków farmaceutycznych – data zaliczenia przez studenta ostatniej, przewidzianej w planach studiów praktyki (art.76 ust. 7).
Warto podkreślić, że osoba do 26 roku życia posiadająca status studenta, która ukończyła studia pierwszego stopnia podlega do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalno-rentowego do czasu rozpoczęcia studiów drugiego stopnia (magisterskich).
Ponadto zwolnienie z obowiązku oskładkowania umów zleceń zawieranych z uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami do 26 rok życia nie będzie miało zastosowania do przychodów
z umów zawieranych z osobami, które są pracownikami zleceniodawcy lub wykonują pracę na rzecz własnego pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, w myśl przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są oni bowiem jego pracownikami (art. 8 ust. 1 pkt 2a).
Autor: Monika Włodarska - wykładowca na kursach organizowanych przez Akademię Prawa Pracy i Rachunkowości CEDOZ.